1st Sunday of Lent (B): Pangasinan Reflection

“Kasumpal na sayan agawa, say Ispiritu pinaonla tod kalawakan si Jesus. Nanayam diman ya apataploy agew tan legan tod man, tinutukso nen Satanas.”

Say Diablo, si Satanas so twa. Unong ed say Ibanghilyo, tinukso nen Satanas so Katawan tayon Jesu Cristo diad apataploy agew. Diad Biblia, say bilang ya apataplo et mankabaliksan na “panag-paraan” laut la no saya et agawa ed disierto. Diad sayan apatamplon agew, si Jesus so linmad kalawakan, ya iparaan to so dili to para say pangigapo to na misyon to. Diad sayan pananaon, tinukso na dimonyo.

Si Satanas so twan kalaban tayo. Abitlad Biblia ya si Satanas et sakey ya angel ya sinumlang to so Dios. Sakey ya “fallen angel”. Unong ed si Jesus, sayan dimonyo et, “Sumlang ed katwaan lawas, lapud anggapoy katwaan ed sikato. Ogali toy mantila, lapud sikatoy matila tan sikatoy ama na panagtila.” (Jn, 8, 44). Diad sulat nen Pedro, inkuanto nipaakar ed say dimonyo:”Say kalaban yon Diablo et singa lion a mangwam tan liber-liber a mananap na buagen to.” (1 Pt. 5,8).

Saksakey sirin so getma na say dimonyo: say tilaan to so too, pian saya et “buagen to”. Tuksoen to so too, pian say too et mankasalanan. Tan saya labat so mankapangiter na ligliwa ed say dimonyo: no say too et mankasalanan, tan onarawi lawas ed say sayakop na Dios. Ya anggad napelag ed impierno.

Diad sayan Cuaresma ya pananon ya panpaparaan tayo para say Fiesta na Inkioli, agtayo lilingwanan so kagagawa na say dimonyo. Diad panamegley na panagtila, panamalikdo to, tatanguyoren to itayo ya mankasalanan. No iner man so kawalaay tila tan panamalikdo, wadman so dimonyo.

Manalwar tayo ed saray tila na dimonyo. Pagmamaliwen ton saray mauges ya kagagawa tayo et maong tan maabig. Pian ontan, natanguyor tayon manggawa na mauges.

Manalwar tayo ed saray tila na dimonyo. Ibabangat to itayon amin ya gawaen tayo, anggan saya et makapoy tan maoges et walay katonongan to. Ibabaga ton walan amin so rason pian sarag tayon manggaway maoges. He suggests plenty of excuses to justify our sins.

Onya ra so rason ya iiter na dimonyo, tan aawaten tayo. “Andi bali, tan anggapo so makakanengneng.” Kumadwa, “Sarag kon gawaen ya ta natan labat.” Kumatlo, “Sarag kon gawaen ya anggan amtak ya makapoy tan maoges lapud gagawaen la na amin.” Tan say sampot, “ Sarag to so mangaway makapoy tan maoges basta say pansampotan to et kamaungan.” Saya so tatawagen ya “the means justify the end”. Aliwa iraya. Tila iraya. Nanlapud Satanas iraya.

Anto sirin so gawaen tayo ed arap na tukso na dimonyo. Antes: manalwar. Mandasala tan arawian ira so bibirbiren ya “occasions of sins”.

No wala tayo lad kapegleyan na tukso: mapel ya labanan. Arawian, Ibatikan. No kasumpal ya atalo so tukso: Misalamat ed Dios.

No sikatayo balet so akapankasalanan: Onkerew na panangasi na Dios. Onkerew na perdona. Mankompisar. Ta say panangasi na Dios et agnasukat, agnatokor. Mas baleg ni ya nen say anggan anton kasalanan!

Diad sayan panaon na Cuaresma, manalwar ed say dakerakel a tila tan saraypanamalikdo na dimonyo. Tan agkomon lingwanan: say Inan Birhen Maria et ginatinan to so ulo na say matilan oleg. Say Inan so mangiter na biskeg tayo pian nalabanan, tan taloen tayo so dimonyo tan kaugsan ed bilay tayo. Ontan pa komon. Amen.

7th Sunday in Ordinary Time: Pangasinan Reflection

Nen inbeneg ya Huwebes, maliket tayon inawat so dakerakel ya agagi tayod arum a parokia na Arkidiosis tayo ya inpangulo di Archbishop ya kaiba ra so papari. Say okasyon: say pangigapo na pampaalagey na pilalek tayon Seminario na Theology na Archdiocese tayo.

Kada misa, kekerewen tayon say Dios et bendisionan to yan pilalek tayo. Tan manpipikasi tayo ya nasumpal iyan pilalek tayo: unong ed say bendision tan linawa na Dios, tan unong ed sikatayo ran totoo to. Say dasal tayo: Usar Yo ak pian nasumpal iya.

Diad sayan ibanghilyo tayo, nangelan tayo no panon ya say sakey ya paralitiko et nilibit na saray kakaaro to ya inawit dad si Jesus. Binongaw da so atep ya walad petek nen Jesus. Diad sampot, pinaabig na Katawan iyan paralitiko. Lapud anengneng to so pananisia ra:  say pananisia na sarayan apatiran kakaaro na sayan paralitiko.

Sarayan kakaaro et pilalek dan onabig so kaaro da. Manisia ra ya walad si Jesus so pakasumpal na sayan pilalek da. Balet, manisia met ira ya anggapo so pansumpalan to yan pilalek da no sikara mismo et anggapo so sakripisyo, no anggapo so naiter da para sayan pilalek da para samay kaaro ra.

Abirbir nen Jesus iyan mabilay ya paninisa ra. Tan inter to so pakasumpal na pilalek da.

Nen apalabas ya taon, ontan lan say pilalaek tayo et naapiger tayo so retablo tayo. Manisia tayon say Dios et iter to yan pakasumpal na pilalek tayo. Balet, manisia tayo met ya ag nasumpal iya, no anggapo so manlapud sikatayo. Nansakripisyo tayo. Akikasakey tayo. Angiter tayo. Tan natan, say Dios inter to so bendision to ed sayan pilalek tayo. Wadia natan ya akaalagey so agaylay dakep ya retablo tayo. Retablo na pisasalamat tayo ed say Dios ed say agnasabaan ya bendision to ed sikatayo.

Walay pilalek na Arkidiosis tayon manpaalagey na Theology Seminary. Tan kada misa say dasal tayo: “Bendisionan Yo iyan pilalek mi ya sakey a seminario na theology para say Simbaan na Lingayen-Dagupan.” Pian nasumpal iyan: say sipan tayo ed say Katawan: “Isipan ko ya mangipireg ak ed inagew-agew a kantidad para say seminario.”

Agagik ira: Tatawagen ko so amin ya pamilya tayod diad San Fabian ya mikasakey pian nasumpal iyan pilalek tayon seminario. Manlapud sayan arapen na Ash Wednesday, ya anggad Agew na Pentecostes no 27 Mayo, kekerewen ko ya itdan tayo na bilay tan katwaan, laman tan katooran so dadasalen tayo para say Theology Seminario: Mangipireg kayo ed inagew-agew a kantidad para say seminario. Ed sayan taloy bulan, no say sakey ya pamilya, say ama tan say ina, tan saray anak da, et makapangipireg ira na anggan P12.00 ed kada agew, walay natipon dan masulok ya P1,000.00 la.

Tan, amta tayo no sayan sanlibo ya kantidad et mikasakey ed sanlibon nin arum ya pamilya diad San Fabian, walay sakey ya milyon ya naiter tayo para say seminario ya ingaran ed si Mama Mary: kanian, 1 M para kay M…. M para kay Maria.

Say kerew ko labat: no manpapaknaan kayo ran miembro na pamilya, say ama, tan say ina, tan saray anak,  ya mangipireg ed inagew-agew, ipireg la diad kabwasan. Antes ya sikatayo so onlan mankimey, ondago, onpasyar, o manakar-akar. Pian ontan, amta tayo la no anto so naiter tayon sakripisyo para si Mama Mary. No inpireg yo so P20.00, amta yo lan bawasan yo so tinapay ya kanen yo, odino say sigarilyoen yo, odino say padyak ya luganan yo.

Diad sayan arapen ya Cuaresma, komon saray pamilya tayo so mikasakey para si Maria. Families for Mary. Say sakrisyon ipireg ed kada kabwasan na inagew-agew, ed pakanengnengan iya na mabilay ya pananisia tayo, singa samay mabilay a pananisia na saramay apatiran mankakaaro. Ya diad sampot, sayan pilalek tayo et bendisionan na Dios, tan diad isabi na Golden Anniverary na Archdiocese tayo, wadman lad Palapad so seminarion akaalagey.

Ontan pa komon. Amen.

6th Sunday in Ordinary Time: Pangasinan Reflection

Nen saman a panaon, say sakey ya sankatakotan a sakit na saray totoo et say leprosy odino ketong. Onya so galaw tan kipapasen na sayan sakit:

Onggapo iya a melmelag ya sugat ya infection. Ngal-ngali ag nalikas. Balet, ag mabayag, saya so onkayat la ed say laman. Diad kabayag to la, say sugat et singa to boloken iray gamet, eleng, bibil. Tan saya et walay angob to.

Kanian, nen panaon nen Jesus, saray a-ketong so akabiig ed karaklan. Tan sikara so paolyan ya ompatey a manbokbokor, walad kababaingan tan kaermenan. Saya so inbalikas na say ley nen Moises ya abasa ed say First Reading. Sikara so ag onasinger ya walay 100 yarda ed arum; tan no sikara so onasinger la, nepeg ya iyeyag da so “Marotak! Marotak!” pian ontan et makaarawi ra so totoon walad abig na laman.

Para saray Judio, no say sakey et nadiwit na akating, saman ya too et magmaliw met ya marotak! Ta lapud say walad pananisia ra, say sakit ya leprosy et dusa na Dios lapud kasalanan na saman a mansasakit.

Diad sarayan panaon, aliwa lan singa nen saman so panag-nengneng tayo ed say leprosy. Wala la tambal para saya. Aliwa lan marotak so pakanengneng ed saray mansasakit na onya; agla ra nanenneng ya makasalanan. Tan iiter tayo la ingen so panangasikaso tayo, a singa iiter tayon panangasikaso tan panangaro ed amin ya mansasakit.

Say kitong o sakit a leprosy et sakey a simbolo na kasalanan. Say kasalanan et sakey a spiritual leprosy. Deralen to so kamarerwa, onggapo ed melag ya kasalanan, ya anggad onkayat ed amin a parte na bilay tayo. Deralen to itayo: say kasalanan deralen to so relasyon tayo ed Dios, tan say arum. Iyaarawi to itayo ed say twan dalan tan purpose na bilay tayo. Say sakey ya kasalanan, no paolyan, onkayat tan magmaliw a singa apoy ya deralen to so bilay na sakey, deralen to bilay na arum. Apektoan to say maong a kipapasen na amin.

Anto so inpanengneng nen Jesus ed say sakit ya leprosy? Linman diniwit to imay aketong. Tan sayan ginawa na Katawan ed revelation para amin no akin et linmad dia ed mundo so Katawan: si Jesus so Manangilaban tayo. Sikato so linma diad sayan mundon makasalanan. Tan awit to so pakapanyari to: pakapanyari na panangasi tan grasya, ya mamalinis na mangiter na pasimbalo ed sikatayo. Say Katawan linma diad, aliwan pian dusaen to itayo ed saray kasalanan tayo, no ingen, pian ilaban to itayo!

Si Jesus so oliran tayo. Si Jesus so manatawag ed sikatayo: no anto so ginawa to, ontan met komon so gawaen tan sumpalen tayo. Si Jesus so ilalo tayo. Si Jesus so Mapangasin Manangilaban, aliwan managdusa tayo. Komon, sikatayo so manunaan ya mamerdona, mikasakey, mangiter na ilalo tan panangasi, ed saray kabat tayo tan asingger ed sikatayo ya nababalang, onaarawi ed Katawan, onbebeneg ed say lakap tan sayakop na Dios ed bilay da. Ta no twan disipulo tayo na Katawan, sikatayo so manunaan, aliwan manusa ed arum, no ingen mangiter na panangasi tan ilalo ed amin, laut la ed saray nababalang tan onaarawi ed say Dios. We do not condemn, but forgive, and give hope to the spiritual lepers among us.

Ontan pa komon. Amen.

5th Sunday in Ordinary Time: Pangasinan Reflection

Ed sayan arapen ya taon na 2013, mansilibra na golden anniversary so Archdiocese na Lingayen-Dagupan. Nagmaliw ya Archdiocese tayo nen 16 Pebrero 1963. Pian makana tan makabaliksan so pansilibra tayo na sayan nidumaduman silibrasyon, kada bulan manlapud sayan Pebrero ya anggad Pebrero 2013, silibraan tayo so “Jubilee Year”. Panaon ya panparaan para say Golden Anniversary celebration na Archdiocese tayo.

Ed sayan bulan, silibraan tayo so “Jubilee of Vocations”. Para say bokasyon na inkapari, para say niduman tawag na Dios ed saray pigaran apili ya magmaliw ya pari to.

Nangelan tayo diad Ibanghilyo no panon a say Katawan et inasikaso to ran amin so inmaasingger ed sikato ya mansasakit. “Dinmagop iray amin ya ombaley ed arap na saman ya abung. Amayamay iray pinapaabig ton manliliknay nambabangil a sakit tan pinapaekal to ray dakerakel a dimonyo.”

Si Jesus para sarayan totoo et sakey a parad sikara. Si Jesus so parad amin. A man for others. Nen inmasingger irayan totoo ya mankakaukolan, walay liliknaen, mapagpaga, natatakot, saray makasalanan: inawat ira na Katawan. Tan nalmo mo rad say Katawan so inawa tan kareenan na bilay da. Say pakaperdona na kasalanan da. Say pasimbalo na bilay da.

Diad si Kristo a Jesus, naalmo tayo so amin ya nakaukolan tayo. Si Jesus so para arum, para amin. A Man for others.

Akin et nakaukolan tayo so papari? Lapud nakaukolan tayo si Jesus ed bilay tayo. Tan say manunaan ya mantanguyor ed sikatayo ed si Jesus: saray sakraminto na simbaan, say Salita na Dios, saray bangat tan pangantabay na Simbaan. Diad say ministry na saray papari, saraya et nagamuran tayo! Saray papari, a singa siak, so tinawag na Dios a mangawit ed si Jesus ed amin. Diad panamegley na niduma tan special ya panagbilay na pari.

Ed sayan bulan na “Jubilee of Vocations”, manpikasi tayo pian saray tatawagen na Katawan a magmaliw a pari to et walay mabolos dan linawan awaten tan akoen iyan bokasyon. Tan dakerakel ni komon so natanguyor onloob ed seminario, lukasan day puso ra ed sayan grasya na Dios, a magmaliw a “man for others” a singa si Jesus!

Ontan met komon ya agkayo natatakot: sikayo ran ateng, no say anak yon laki et naibesngaw toy panlabay toy bilay na sakey a pari. Sikayo ran atateng, agkayo natatakot ya tepeten iray anak yo no “labay da so manpari”. Agkayo natatakot sikayo ran lalaki ya iter yo so bilay yo para si Jesus a magmaliw a sakey a pari.

The world needs Jesus. Jesus needs you. Be a priest because we need Jesus.

Ontan la komon. Amen.